Τετάρτη 24 Ιουλίου 2013

Κάποτε στον Ιλισσό

Κάποτε η οδός Σταδίου ήταν ποτάμι. Μπορεί να ακούγεται απίστευτο, αλλά εκατοντάδες χείμαρροι, ρέματα και αρχαίοι ποταμοί βρίσκονται κυριολεκτικά «θαμμένοι» κάτω από σχεδόν κάθε γειτονιά της Αθήνας.
Πολύ πριν δημιουργηθεί το οδικό δίκτυο στην ελληνική πρωτεύουσα, εκεί που σήμερα βρίσκεται η οδός Σταδίου κυλούσε ένα ρέμα. Στο ύψος του Αρσακείου υπήρχε και μία γέφυρα για να περνούν οι Αθηναίοι από τη μία γέφυρα στην άλλη. Όμως το 1852 μία ισχυρή καταιγίδα  παρέσυρε τη γέφυρα με αποτέλεσμα η Αθήνα να κοπεί στα δύο. Κάποια στιγμή το ρέμα μπαζώθηκε και αργότερα δημιουργήθηκε η σημερινή οδός Σταδίου. Παρόλ’ αυτά το νερό συνεχίζει να κυλάει υπόγεια μέχρι και σήμερα, όπως και δεκάδες χείμαρροι, όπως αυτός του Αγίου Στυλιανού, το Διαβολόρεμα, ο Ελάσσων, ο Ιλισσός, ο Ηριδανός, ο Κηφισός κ.α. που εξακολουθούν να διαπερνούν τα έγκατα της Αθήνας.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Ιλισσός, οι πηγές του οποίου εντοπίζονται στην Καισαριανή, ενώ σύμφωνα με τους επιστήμονες, το κύριο ρέμα περνά από τη συμβολή της Μεσογείων με τη Μιχαλακοπούλου. Ο Ηριδανός είναι άλλο ένα ποτάμι που επιμένει να διαπερνά υπογείως το κέντρο της Αθήνας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενώ πολύ φρόσφατα ανακαλύφθηκε στο Μοναστηράκι ένα ολοζώντανο τμήμα του αρχαίου ποταμού, το οποίο μπορεί να θαυμάσει κανείς σήμερα όλοι.

Η σωστή αξιοποίηση και αναβάθμισή των χειμάρρων και των ποταμών της Αθήνας αποτελεί στοιχείο βιοκλιματικής αναβάθμισης που θα μπορούσε να μετατρέψει πολλές περιοχές σε οάσεις. Υπολογίζεται ότι μόνο στο λεκανοπέδιο της Αττικής υπάρχουν περίπου 700 ρέματα, από τα οποία μόνο τα 70 φαίνονται. Όλα τα υπόλοιπα έχουν σκεπαστεί, εξακολουθούν ωστόσο να κυλάνε υπόγεια και σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων μεταμορφώνονται σε ποτάμια, προξενώντας καταστροφές, όπως ο Ποδονίφτης στη Νέα Ιωνία.

Πηγές του Ιλισσού. Αθήνα, 1834-35. Έργο του Καρλ Αντον Ζόζεφ Ρόττμαν.


Πηγές του Ιλισσού. Αθήνα. Έργο του Καρλ Αντον Ζόζεφ Ρόττμαν.

Άποψη της Αθήνας με το Ιλισσό , το Ολυμπιείο και την Ακρόπολη. Έργο του 1833. Johann Michael Wittmer [1802 – †1880]

Ο Πλάτωνας αναφέρεται στον Ηριδανό και τον Ιλισό ως τα δύο ποτάμια της Αθήνας που περιέβαλλαν την πόλη και την οριοθετούσαν, ο Ηριδανός από Βορρά και ο Ιλισός από τη Νότια και Ανατολική πλευρά. Από την αρχαιότητα είχαν γίνει έργα ύδρευσης (πηγή Καλλιρόη). Περίπου στα 510 π.Χ. κατασκευάζεται ένα γιγάντιο τεχνικό έργο, το «Πεισιστράτειο υδραγωγείο». Το υδραγωγείο βγαίνει από την πόλη, για να αναζητήσει τα νερά του Ιλισσού είτε στην επιφάνεια με την εικαζόμενη Εννεάκρουνο κρήνη είτε στις βορειοανατολικές πηγές του Ιλισσού. Κατά μία άποψη το Πεισιστράτειο υδραγωγείο υδρομάστευε την πηγή που βρισκόταν στις ΒΑ χαμηλές υπώρειες του Υμηττού (στάθμη εδάφους +130 μ.) στου Γουδή  δίπλα στην κοίτη του Ιλισσού και των πολλών παραποτάμων του εκεί. Κατ’άλλους το Πεισιστράτειο υδραγωγείο συνέχιζε, παρακολουθώντας την κοίτη του Ιλισσού μέχρι ψηλά στο Χολαργό, κάπου μεταξύ της Μονής του Αγ Ιωάννη του Θεολόγου, της συνέχειας της οδού Αναστάσεως προς τον Υμηττό (+225 μ.) και μέχρι ένα χιλιόμετρο νοτιοανατολικώς της πλατείας Παπαφλέσσα (Άνω Χολαργός). 

Ιλισσος (1821), Στο βάθος Ακρόπολη, Ολύμπειον & Λυκαβηττός

Οι καταρράκτες του ΙλισσούΑθήνα 1875

Η Πηγή Καλλιρρόη. Αθήνα. Δημοσίευση: 1862. Ernest Breton [γεν. 1812 – † 1875]

Η Πηγή Καλλιρρόη. Αθήνα. Έργο του 1835. Carl Anton Joseph Rottmann [γεν. 11.01.1797 – †7.07.1850]

Η πηγή Καλλιρρόη. Έργο του 1837. Carl Anton Joseph Rottmann [γεν. 11.01.1797 – † 7.07.1850]

Την περίοδο του Όθωνα πρώτη πράσινη επιφάνεια ήταν ο Βασιλικός κήπος. Ένα υδραγωγείο συγκέντρωνε νερά κατά μήκος του Ιλισού και κατέληγε στο χώρο του κήπου, όπου μέχρι σήμερα φέρνει 1200 κ.μ ημερησίως. Χρησιμοποιούσαν ακόμη και το Πεισιστράτειο υδραγωγείο, όταν ανακαλύφτηκε το 1860 από το Σμίτ. Τα φυτά ήρθαν ατμοπλοϊκώς από την Ιταλία και την Αίγυπτο. Είναι κυρίως υποτροπικά είδη και έκτοτε εμπλουτίζονται με είδη της ελληνικής βλάστησης. Το 1877 το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Οικονομικών επιχείρησε και πέτυχε την πρώτη αναδάσωση του λόφου του Αρδηττού, γύρω από το Στάδιο με χαλέπιο πεύκη. Κοντά στο Ζάππειο λειτούργησε το πρώτο δασικό φυτώριο με νερό του Ιλισού. Στις αρχές του 20ου αιώνα ολόκληρη η περιοχή μεταξύ Ιλισού και Υμηττού είχε κηρυχθεί αναδασωτέα και είχε φυτευτεί. Στη δεκαετία του ’50 ολοκληρώθηκε η κάλυψη της κοίτης του ποταμού και τη θέση του ποταμού πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης. Το έργο είχε ξεκινήσει το 1939 και το θεμελίωσε ο Μεταξάς με τη χαρακτηριστική φράση: «Θάπτομεν τον Ιλισόν». Μοναδικό ορατό σημείο της αποξηραμένης κοίτης βρίσκεται νότια των Στύλων του Ολυμπίου Διός, όπου η εκκλησία της Αγ Φωτεινής. Μετά το 1946 όταν ο Ιλισσός είχε τρεχούμενο νερό, ακόμα και το καλοκαίρι διατηρούσε γεμάτες δυο μεγάλες νερολακούβες (στο ύψος της οδού Δαμασίππου στου Ζωγράφου), όπου τα παιδιά έκαναν μπάνιο, σαν τα παιδιά της αρχαίας Αθήνας που κολυμπούσαν στο «Βούθουλα» του Ιλισσού στην Καλλιρρόη.

Η ΠΗΓΗ ΚΑΛΛΙΡΟΗ (1851). Alfred Nicolas Normand. Μουσείο Μπενάκη


Ιστορικό Αρχείο Δήμου Αθηναίων, "Αθήναι". Χρονολογία: 1885. Φωτογράφος: άγνωστος.

Η ΠΗΓΗ ΚΑΛΛΙΡΟΗ 1909

Λιθογραφία του Étienne Rey. Αθήνα 1843. Το αρχαίο Παναθηναϊκό Στάδιο ερειπωμένο. Στις όχθες του Ιλισσού ένας τσοπάνος βόσκει τα γίδια του.

Στις παρυφές του Αρδηττού, δεξιά του σταδίου και δίπλα στον Ιλισσό, υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Πάνα, τον Αχελώο και τις Νύμφες, ενώ αργότερα, κατά τη ρωμαϊκή εποχή, κατασκευάστηκε μπροστά ακριβώς από το στάδιο γέφυρα που ένωνε τις δύο όχθες του ποταμού (πιθανώς στη θέση άλλης, παλαιότερης γέφυρας, που θα πρέπει να είχε κατασκευαστεί συγχρόνως με το αρχαίο Παναθηναϊκό Στάδιο). Την τρίτοξη αυτή γέφυρα κατέστρεψε γύρω στο 1778 ο Τούρκος διοικητής της Αθήνας Χατζή Αλή Χασεκή, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τα δομικά υλικά για την κατασκευή τείχους. 

Η ρωμαική γέφυρα που υπήρχε κάποτε κτισμένη μπροστά από το στάδιο.

Σάββατο 20 Ιουλίου 2013

Αρκαδισμός

Ο Αρκαδισμός είναι φιλολογικός όρος που συναντάται συχνά στην ξένη λογοτεχνία και που αναφέρεται στην ειδυλλιακή ζωή των ποιμένων της Αρκαδίας κατά την αρχαιότητα, προβάλλοντας τη χώρα της Αρκαδίας ως μία ουτοπία και ως το όραμα ενός φανταστικού χαμένου τόπου όπου οι άνθρωποι ζούσαν ευτυχισμένοι και  ελεύθεροι στη φύση. Το όραμα όμως αυτό διατηρείται ζωντανό στη σκέψη και τη  μνήμη των ανθρώπων που αναπολούν και νοσταλγούν τη χαμένη ευτυχία της  "φυσικής" τους ζωής.

Fr. Boucher, Μία φθινοπωρινή σκηνή, 1749. Συλλογή Wallace. Λονδίνο

O Αρκαδισμός πήρε την ονομασία του από την αρχαία Αρκαδία, περιοχή της  Πελοποννήσου. Από την αρχαιότητα η Αρκαδία ήταν γνωστή ως μια ιδιαίτερα ορεινή και  δυσπρόσιτη χώρα, με κοιλάδες και λαγκαδιές που περιβάλλονται από ψηλά βουνά. Οι  κάτοικοί της ήταν κυρίως βοσκοί προβάτων και αιγών, ένας λαός αγροτικός και τραχύς  που ζούσε απλά και ξέγνοιαστα μέσα στο φυσικό περιβάλλον των κοιλάδων και των  βουνών. Οι Αρκάδες ποιμένες είχαν τη συνήθεια να παίζουν το μουσικό όργανο αυλό  (είδος φλογέρας) κατά τη διάρκεια της βοσκής και να συνθέτουν τραγούδια που  μιλούσαν για τους έρωτες των βοσκών στη φύση. Έτσι, στην περιοχή δημιουργήθηκε μία  παράδοση δημοτικής ποιμενικής-βουκολικής ποίησης. Την παράδοση αυτή εξέφραζε και  ο ντόπιος θεός Πάνας, ο οποίος σύμφωνα με τη μυθολογία ανακάλυψε τον ομώνυμο  αυλό.

N. Poussin, Et in Arcadia ego (και εγώ στην Αρκαδία) ή οι Ποιμένες της Αρκαδίας 1637-1638. Λούβρο

Η βουκολική–ποιμενική ποίηση και μουσική των Αρκάδων βοσκών άρχισε να εμπνέει σημαντικούς ποιητές της αρχαιότητας, που έγραψαν στίχους στους οποίους ποιμένες τραγουδούσαν και αντάλλασσαν τραγούδια μέσα σε ένα όμορφο, γαλήνιο και  γνήσιο φυσικό τοπίο, απαλλαγμένο από κάθε επικίνδυνη εξωτερική παρέμβαση. Το τοπίο αυτό παρέπεμπε σε μια επίγεια "Αρκαδία" συνώνυμη με ένα τόπο παραδείσου  όπου ο άνθρωπος μπορεί να βρει γαλήνη, ευδαιμονία και ευτυχία. Επομένως, όρος Αρκαδία χρησιμοποιείται για να δηλώσει ένα φανταστικό και παραδεισένιο, ουτοπικό τόπο. Έτσι, με την πάροδο του χρόνου, αναπτύχθηκε το λογοτεχνικό είδος της βουκολικής-ποιμενικής ποίησης, της οποίας το κύριο θέμα ήταν οι έρωτες μεταξύ ποιμένων.

Th. Cole, Στον κήπο της Εδέμ. 1828.

Πατέρας της βουκολικής-ποιμενικής ποίησης θεωρείται ο Έλληνας ποιητής της  Ελληνιστικής περιόδου Θεόκριτος (310-250 π.Χ.), που έμεινε γνωστός για την ποιητική  συλλογή Ειδύλλια. Τρεις αιώνες αργότερα ο Βιργίλιος (70-19 π.Χ.), ο μεγαλύτερος Ρωμαίος ποιητής, εμπνεύστηκε από τα "Ειδύλλια" για να γράψει στα Λατινικά δέκα  ποιητικά αριστουργήματα της βουκολικής ποίησης, γνωστά σαν "Εκλογές" ή  "Βουκολικά". Και το έργο του Ρωμαίου ποιητή Οβίδιου (43π.Χ.-17μ.Χ.) χαρακτηρίζεται από στοιχεία Αρκαδισμού. Επομένως, ένα από τα τυπικότερα χαρακτηριστικά του ποιμενικού-βουκολικού  λογοτεχνικού είδους ή των ποιμενικών ειδυλλίων είναι ότι έχει ως θέμα τη ζωή των βοσκών και τους έρωτές τους στην εξοχή. Από τη γένεσή του το ποιμενικό είδος είναι μία λογοτεχνία φυγής. Τόσο στα Ειδύλλια του Θεόκριτου όσο και στις Εκλογές του Βιργιλίου εκφράζεται η διάθεση φυγής από τον κυνικό και σκληρό κόσμο της μεγάλης πόλης και η επιστροφή στη φύση. Ιδιαίτερα, η νοσταλγία της επιστροφής στο «φυσικό» τρόπο ζωής, σ’ ένα φανταστικό κόσμο ιδανικής απλότητας στη φύση είναι η ουσία του Αρκαδισμού. Υπό την επιρροή του Χριστιανισμού, το ιδεώδες του Αρκαδισμού αποκτά τη διάσταση της επιστροφής στο χαμένο Παράδεισο, σε μία Εδέμ.

Giani, Felice (1758-1823) - Et in Arcadia ego.

Με το πέρασμα των αιώνων - και ειδικότερα κατά την Αναγέννηση και το Διαφωτισμό - ο αρκαδικός μύθος έμελλε να επηρεάσει βαθιά την ευρωπαϊκή κουλτούρα, δημιουργώντας φιλοσοφικά, λογοτεχνικά και καλλιτεχνικά ρεύματα. Ιδιαίτερα, κατά την Αναγέννηση η Αρκαδία νοήθηκε ως μια ιδεατή χώρα όπου βασιλεύει η επίγεια ευτυχία και κυριαρχούν οι αρχές του ανθρωπισμού, η γαλήνη, η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η απλότητα. Έτσι, η ιδεατή Αρκαδία έμελλε να εξυμνηθεί σε πληθώρα ποιητικών και πεζών έργων βουκολικής έμπνευσης, τα ποιμενικά ειδύλλια και τα ποιμενικά δράματα.

Arcadia - Thomas Eakins 1883

 Ήδη από τις αρχές του 14ου αι. οι Δάντης, Πετράρχης και Βοκκάκιος, επηρεασμένοι από τον Βιργίλιο, έγραψαν βουκολικά ειδύλλια, προσαρμόζοντάς τα στο πνεύμα της αναγεννησιακής Ιταλίας. Λίγο αργότερα το αρκαδικό ιδεώδες βρήκε εξέχουσα έκφραση στην περίφημη Ιταλική Αρκαδική Ακαδημία της Ρώμης, ένα αξιόλογο πνευματικό και καλλιτεχνικό κίνημα που ξεκίνησε αρχικά στη Ρώμη το 1656 από μια ομάδα ανθρώπων των γραμμάτων υπό την κηδεμονία της Βασίλισσας Χριστίνας της Σουηδίας. Ο Γιάκοπο Σανατσάρο δημοσίευσε ένα βουκολικό ποίημα με τον τίτλο Αρκαδία (1504), το οποίο θεωρείται ένα από τα χαρακτηριστικότερα έργα της ιταλικής λογοτεχνίας. Με τον ίδιο τίτλο ο Άγγλος ποιητής Φ. Σίντνεϊ έγραψε πεζό έργο με παρεμβαλλόμενους στίχους (η τρίτη μορφή του δημοσιεύτηκε το 1593) και ο Λόπε ντε Βέγκα βουκολικό ποίημα (1598). Ο Γάλλος ζωγράφος Πουσέν εμπνεύστηκε από την Αρκαδία τον περίφημο πίνακά του Ποιμένες της Αρκαδίας (1653, σήμερα στο Μουσείο του Λούβρου), ο οποίος και αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό έργο του α., με τη διφορούμενη φράση Et in Arcadia ego να έχει εξελιχθεί σε σύμβολο. Ακόμη και μετά την Αναγέννηση, ο ρομαντισμός υιοθέτησε την ιδεατή εικόνα του.




Λάδωνας: Το γεφύρι του Τσερχοτάμπεη


Το γεφύρι του Τσερχοτάμπεη  (ή γεφύρι στα Φίλια), γεφυρώνει τον Λάδωνα λίγο μετά την ένωσή του με τον Τράγο (αφού προηγουμένως έχει σμίξει με τον Αροάνιο), κοντά στην διασταύρωση του δρόμου “111” με τον δρόμο προς Κάτω Κλειτορία (Μαζέϊκα), στην κατεύθυνση Πάτρας-Ολυμπίας-Πύργου. Είναι από τα πιο όμορφα, γραφικά και σχετικά παλιότερα της Αχαΐας στην περιοχή των Καλαβρύτων, που στέκει αγέρωχα πάνω από τον πλούσιο όλο το χρόνο σε νερά και παμπάλαιη ιστορία Λάδωνα. Χτίστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα και βρίσκεται κοντά στη θέση Φιλαίϊκα καλύβια Καλαβρύτων (σύνορα Αχαΐας και Αρκαδίας), προκειμένου να συνδέει τα Φίλια με το Θεόκτιστο. Η περιοχή ονομάστηκε έτσι από το πλησιέστερο χωριό Φίλια (1 χιλ.).


Πηγή: Αρχείο Γεφυριών Πελοποννήσου

 


Παρασκευή 12 Ιουλίου 2013

Θέλουμε να μπει τέλος στην αιχμαλωσία άγριων ζώων


Ο Αρκτούρος υπερασπιζόμενος το δικαίωμα της προστασίας και διατήρησης της άγριας ζωής στο φυσικό της βιότοπο ενάντια σε οποιαδήποτε ανθρώπινη συμπεριφορά εκμετάλλευσης των άγριων ζώων, ζητάει να μπει τέλος στην αιχμαλωσία άγριων ζώων σε ζωολογικούς κήπους που λειτουργούν εκτός νομοθετικού πλαισίου καθώς και τη μεταφορά των αρκούδων και των λύκων του Ζωολογικού Κήπου Θεσσαλονίκης στις εγκαταστάσεις του Περιβαλλοντικού Κέντρου του Αρκτούρου.


Υπογράφουμε εδώ.


Τρίτη 9 Ιουλίου 2013

Καταφύγιο άγριας ζωής Σταυροπόδι-Καναπίτσα: Υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς

Σύμφωνα με το Χάρτη Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς που εξέδωσε εχθές η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη (www.civilprotection.gr) για αύριο Τρίτη 9 Ιουλίου 2013, προβλέπεται Πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς (κατηγορία κινδύνου 4) για τις περιοχές:

-    Περιφέρεια Αττικής (περιλαμβανομένης της περιοχής Τροιζηνίας),
-   Περιφερειακή Ενότητα Ευβοίας (Περιοχή Κύμης-Αλιβερίου).

Συγκεκριμένα για την Αργολίδα και την περιοχή του Ράδου ποταμού/Καταφύγιο άγριας ζωής Σταυροπόδι - Καναπίτσα, ο κίνδυνος είναι υψηλός (κατηγορία 3 ).

   Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει ενημερώσει τις κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τους οργανισμούς περιφερειακής και τοπικής αυτοδιοίκησης των παραπάνω περιοχών, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τυχόν επεισόδια πυρκαγιών.
   Με βάση τα προβλεπόμενα, παρακαλούνται οι πολίτες να αποφεύγουν ενέργειες στην ύπαιθρο που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά από αμέλεια, όπως ρίψη αναμμένων τσιγάρων, κάψιμο ξερών χόρτων και κλαδιών, χρήση μηχανημάτων που προκαλούν σπινθήρες. Σε περίπτωση που αντιληφθούν πυρκαγιά, παρακαλούνται να ειδοποιήσουν αμέσως την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον αριθμό κλήσης 199.


Υπενθυμίζεται ότι βρίσκεται σε ισχύ η απαγόρευση κυκλοφορίας στις  δασικές περιοχές της Αργολίδας. Το Σ.Ο.Π.Π. (Συντονιστικό Όργανο Πολιτικής Προστασίας) αποφάσισε την απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων και διέλευσης και παραμονής εκδρομέων στις παρακάτω δασικές περιοχές του νομού:
1. ΔΗΜΟΣ ΑΡΓΟΥΣ-ΜΥΚΗΝΩΝ
α) Δάσος Φαρμακά.
β ) Δάσος Μελιδόνι από Διάσελο Λυρκείας έως Δούκα και Κεφαλόβρυσο.
γ ) Άλσος Προφ.Ηλία ( Άργος ).
δ) Ελατοδάσος Αρτεμησίου (Από Μερκούρι -Οινόη(Μάζι)-Καρυά.
2. ΔΗΜΟΣ ΝΑΥΠΛΙΕΩΝ
Δάσος Σταυροποδίου. Εκατέρωθεν της επαρχιακής οδού Ιρίων-Καρναζέϊκων-
Τραχειάς και ειδικότερα από την τοποθεσία Άνω Καρναζέϊκα μέχρι Βοθύκι.
3. ΔΗΜΟΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
Δάσος Άκρος Δήμου Επιδαύρου, από όλες τις εισόδους του δάσους.
4. ΔΗΜΟΣ ΕΡΜΙΟΝΙΔΑΣ
Α. Δάσος Κορακιάς Κρανιδίου, στις προσβάσεις αυτού από:
α) Περιοχή Βαθειά Λάκκα, στο τέρμα της ασφάλτου μετά τους
οικισμούς των Δικηγόρων και Ε.Α.Σ.
β) Από το μαντρί Ντουζένι προς το Δάσος Κορακιάς.
γ) Από το δρόμο Θυνί προς Πυροφυλάκιο Κορακιάς στα όρια του Δάσους.
Β. Περιοχή Καταφυκίου. Στα όρια του φαραγγιού Καταφυκίου και από
Ερμιόνη και από Φούρνους.
Γ. Αγία Άννα Κρανιδίου.
Δ. Περιοχή Δάσους Αυλώνας, Κρανιδίου, Ερμιόνης.
Η απαγόρευση ισχύει μέχρι τις 31.10.2013, για όλες τις δασικές περιοχές που αναφέρονται παραπάνω και όταν η πρόβλεψη κινδύνου εκτιμάται - σύμφωνα με τον ημερήσιο χάρτη πρόβλεψης κινδύνου πυρκαγιάς της Γ.Γ.Ω.Π. - από υψηλή ( κατηγορία κινδύνου με αριθμό 3), πολύ υψηλή (κατηγορία κινδύνου με αριθμό 4) και εξαιρετικά υψηλή (κατάσταση συναγερμού, κατηγορία με αριθμό 5).
Οι ώρες της απαγόρευσης θα καθορίζονται ανάλογα με την κατηγορία κινδύνου και τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Η απαγόρευση θα επιτελείται από τους Ο.Τ.Α μετά από συνεννόηση και συνεργασία με την Ε.Λ.ΑΣ και τις εθελοντικές οργανώσεις.

Πέμπτη 4 Ιουλίου 2013

Άγρια ζωή στην Ελλάδα: Η καφέ αρκούδα

      
Η εξελικτική πορεία 35 εκατομμυρίων χρόνων αποδεικνύει περίτρανα την προσαρμοστικότητα της καφέ αρκούδας, της οποίας ο πληθυσμός εξαπλώθηκε από τις μακρινές  στέπες της Ασίας και την τούνδρα της παγωμένης Αλάσκας έως τα μεσογειακά δρυοδάση. Μέχρι τα τέλη του Μεσαίωνα (15ος αιώνας) η καφέ αρκούδα ζούσε σε ολόκληρη την Ευρώπη, όμως σήμερα ζει σε μικρούς και κατακερματισμένος  πληθυσμούς και κινδυνεύει  να εξαφανιστεί. Στην Ελλάδα έως και τον 17ο  αιώνα, η αρκούδα ζούσε ακόμη και στην Πελοπόννησο. Σήμερα έχει περιοριστεί σε δύο ανεξάρτητους πληθυσμούς, οι οποίοι δεν επικοινωνούν γεωγραφικά μεταξύ τους, στη βόρεια Πίνδο και την κεντρική Ροδόπη.


      Ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας στην Ελλάδα υπολογίζεται σε 350 - 400 περίπου (το ελάχιστο μέγεθος του πληθυσμού έχει υπολογισθεί σε 190-260 ζώα περίπου, με τάσεις ανάκαμψης σε ορισμένες περιοχές της Πίνδου) και αποτελεί το νοτιότερο τμήμα του Βαλκανικού πληθυσμού που δεν ξεπερνά τα 2.500 άτομα.  Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν σταθερές ενδείξεις για παρουσία αρκούδας στον ορεινό άξονα Βόρα-Ολύμπου και στη Στερεά Ελλάδα μέχρι και την ορεινή Ναυπακτία, περιοχές όπου το είδος δεν είχε καταγραφεί τα προηγούμενα 70 χρόνια.
     Η αρκούδα αποτελεί τη συνέχεια μίας πανάρχαιας ζωής και οι μύθοι και οι παραδόσεις που γεννήθηκαν γύρω από αυτή χάνονται στα βάθη του χρόνου. Είναι ένα ζώο που δεν έχει φυσικούς εχθρούς, παρά μόνο τον άνθρωπο.

Δευτέρα 1 Ιουλίου 2013

Άγρια ζωή στην Ελλάδα: Το τσακάλι

Το «χρυσό τσακάλι» (Canis aureus) ή αλλιώς «τσακάλι το κοινό» ανήκει στην οικογένεια των κυνοειδών και σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία έχει το δεύτερο μικρότερο πληθυσμό (<1000 άτομα) στην Ελλάδα μετά από αυτόν του λύκου με την κατανομή του να εμφανίζεται γεωγραφικά ασυνεχής και κατακερματισμένη.
Στην Πελοπόννησο, ο συνολικός ελάχιστος πληθυσμός δεν ξεπερνά τα 229 τσακάλια με το 85% να εντοπίζεται στη νότια Πελοπόννησο και με επίκεντρο τη Λακωνία. Η Μεσσηνία παρουσιάζει την πιο ομοιόμορφη/συνεκτική κατανομή πληθυσμών, σε αντίθεση με την Αχαΐα όπου μικρές απομονωμένες ομάδες τσακαλιών  διασπείρονται σε όλο τον νομό. Στην Αργολίδα και την Ηλεία τα τσακάλια έχουν σχεδόν εκλείψει, ενώ σε Κορινθία και Αρκαδία εντοπίζονται οι βιότοποι που επλήγησαν περισσότερο από τις πυρκαγιές.

Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις WWF Ελλάς και Καλλιστώ πραγματοποίησαν μία ενδελεχή καταγραφή των εναπομεινάντων πληθυσμών και των απειλών που αντιμετωπίζουν σε δύο σημαντικές περιοχές εξάπλωσης, στη Χαλκιδική και την Πελοπόννησο, εκτιμώντας ταυτόχρονα και την επίδραση που είχαν οι καταστροφικές πυρκαγιές των ετών 2006-2007. Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική μείωση (συγκριτικά με την παλαιότερη απογραφή του 2000-2001) του πληθυσμού των τσακαλιών στη Χαλκιδική κατά 50% και διασκορπισμό σε 11 μικρές και τρεις μεγάλες ομάδες.  
Δυστυχώς το τσακάλι σύμφωνα με τη Νομοθεσία της Ελληνικής πολιτείας, περιβάλλεται από αδικαιολόγητη ασάφεια. Ενώ δεν συμπεριλαμβάνεται ούτε στη λίστα των θηρεύσιμων ειδών, δεν συμπεριλαμβάνεται επίσης ούτε στα προστατευόμενα είδη. Μέχρι το 1990 εθεωρείτο επιβλαβές είδος και μάλιστα μέχρι το 1981 όποιος προσκόμιζε τα πόδια του ζώου ως αποδεικτικό στοιχείο θανάτωσης του ζώου, έπαιρνε αμοιβή από το Δασαρχείο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, την περίοδο 1974-1980 θανατώθηκαν πάνω από 7.000 άτομα.
Το τσακάλι δεν θεωρείται είδος κατά προτεραιότητα προστασίας για την ΕΕ, αφού περιλαμβάνεται στο παράρτημα V της Οδηγίας 92/43 ΕΟΚ για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Ωστόσο η ραγδαία μείωση του πληθυσμού σε διάφορα μέρη, όπως η Ελλάδα, καθιστά αναγκαία την αναβάθμιση του πλαισίου προστασίας του. Στο παγκόσμιο Κόκκινο Βιβλίο, βρίσκεται στην κατηγορία «Least Concern» ενώ στο αντίστοιχο ελληνικό βρίσκεται στην κατηγορία «Tρωτά», δηλαδή ως ένα είδος που θα κινδυνεύει με εξαφάνιση στο άμεσο μέλλον.

Ακολουθεί ηχητικό ντοκουμέντο από τα τσακάλια της Μάνης λίγο πριν νυχτώσει...


Ποδηλασία Βουνού δίπλα στον ποταμό Ράδο (Wikiloc: Καρναζέικα-Αυγό)



          Το Wikiloc είναι το μέρος στο οποίο μπορεί κανείς  να ανακαλύψει και να μοιραστεί περίπου 1,5 εκ. διαδρομές στη φύση, με τα πόδια, το ποδήλατο και πολλές άλλες δραστηριότητες.  Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ.
         Μία ενδιαφέρουσα και μέτριου βαθμού δυσκολίας διαδρομή σε βουνό με ποδήλατο και με καλό trailrank (15) είναι η διαδρομή «Καρναζέικα-Αυγό» στο Ράδο ποταμό. Η συνολικά διανυόμενη απόσταση της διαδρομής είναι 40,6 km (με 0 min και 694 max υψόμετρα), ένα σημαντικό μέρος της οποίας διέρχεται από το Καταφύγιο άγριας ζωής Σταυροπόδι-Καναπίτσα.